04
Eyl

Gümrük Vergisi Nedir? Nasıl Hesaplanır? (2025 Güncel Rehber)

Gümrük vergisi, ithalat ve ihracat işlemleri sırasında ödenen en önemli mali yükümlülüklerden biridir. Türkiye’de girişimcilerden KOBİ’lere, bireysel e-ticaret yapanlardan ithalatçılara kadar pek çok kesimi ilgilendiren gümrük vergisi, 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile düzenlenmektedir.

Bu yazıda “Gümrük vergisi nedir, nasıl hesaplanır, 2025 gümrük vergisi oranları neler, hangi muafiyetler uygulanır?” sorularına yanıt bulacaksınız.

İçindekiler

  1. Gümrük Vergisi Nedir?
  2. Gümrük Vergisi Türleri
  3. Gümrük Vergisi Nasıl Hesaplanır?
  4. Gümrük Vergisi Hesaplama Örneği
  5. 2025 Gümrük Vergisi Oranları
  6. Gümrük Vergisi Muafiyetleri
  7. E-Ticaret ve Bireysel Alışverişlerde Gümrük Uygulamaları
  8. Gümrük Vergisi Nasıl Beyan Edilir?
  9. Gümrük Vergisi Sorgulama
  10. Gümrük Vergisi Ödeme Yöntemleri
  11. Sıkça Sorulan Sorular

Gümrük Vergisi Nedir?

Gümrük vergisi, Türkiye gümrük bölgesine giren veya çıkan eşya üzerinden alınan ithalat ve ihracat vergilerinin genel adıdır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 3. maddesi gümrük vergisini şu şekilde tanımlar:

“Eşyanın ithalinde veya ihracında ödenecek gümrük vergileri ile eş etkili vergiler ve mali yüklerdir.”

📌 Resmî tanım için: Gümrük Kanunu Mevzuatı (Mevzuat.gov.tr)

Gümrük Vergisi Türleri

İthalat işlemleri sırasında karşılaşılabilecek başlıca gümrük vergileri şunlardır:

  • Gümrük Vergisi
  • İlave Gümrük Vergisi
  • Katma Değer Vergisi (KDV)
  • Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)
  • Dampinge Karşı Vergi / Telafi Edici Vergi
  • Tek ve Maktu Vergi
  • Sübvansiyona Karşı Telafi Edici Vergi
  • Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF)
  • Tütün Fonu, Toplu Konut Fonu, Çevre Katkı Payı, TRT Bandrol Ücreti
  • Ek Mali Yükümlülükler ve Fonlar

Vergiler genel olarak iki yöntemle hesaplanır:

  • Ad Valorem (Oranlı Vergi): CIF değeri üzerinden belirlenir.
  • Spesifik Vergi: Kilogram, litre gibi miktar üzerinden alınır.

Gümrük Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Hesaplama, ürünün gümrük kıymeti üzerinden yapılır. Bu kıymet; mal bedeli, navlun, sigorta ve ek giderlerle birlikte belirlenir.

Adımlar:

  1. GTİP kodu ve menşe ülke tespit edilir.
  2. CIF değeri (mal bedeli + navlun + sigorta) hesaplanır.
  3. İthalat rejimi ve vergi oranı belirlenir.
  4. Ad Valorem vergiler için: Vergi = CIF × oran
  5. ÖTV ve KDV gibi ek vergiler sırasıyla uygulanır.

Gümrük Vergisi Hesaplama Örneği

  • Mal bedeli (FOB): 10.000 USD
  • Navlun: 1.000 USD
  • Sigorta: 300 USD
  • Ambalaj: 100 USD
  • Satın alma komisyonu: 100 USD (kıymete dahil edilmez)

Toplam Gümrük Kıymeti = 11.400 USD

Vergi oranı: %5,7 → 649,8 USD ≈ 3.249 TL

📌 Detaylı örnekler için: Ticaret Bakanlığı – Gümrük Vergisi Hesaplama

2025 Gümrük Vergisi Oranları

2025 yılına ait gümrük vergileri, Türk Gümrük Tarife Cetveli ile belirlenmiştir.

📌 Bazı ürünlerde oranlar ülkeye göre değişiklik göstermektedir (AB, STA ülkeleri, gelişmekte olan ülkeler vb.).

Gümrük Vergisi Muafiyetleri

Belirli durumlarda muafiyet uygulanır:

  • Yolcu Beraberi Eşyalar: 18 yaş üstü için 430 €, 15 yaş altı için 150 € sınır.
  • Posta/Kargo ile Gelen Kitap ve Yayınlar: 1500 €’ya kadar muaf.
  • e-İhracat Muafiyeti: AB ülkelerinde 22 € altı siparişler vergiden muaftır.
  • Diğer Muafiyetler: Eğitim malzemeleri, engelli araç-gereçleri, miras yoluyla gelen eşyalar vb.

Detaylı bilgi için: Gümrük Muafiyetleri (Ticaret Bakanlığı)

E-Ticaret ve Bireysel Alışverişlerde Gümrük Uygulamaları

  • 2024 öncesinde 150 € olan muafiyet, 21 Ağustos 2024 itibarıyla 30 €’ya düşürüldü.
  • Bu tutarı aşan ürünlerde:
    • AB’den gelenlerde %30
    • Diğer ülkelerden gelenlerde %60 vergi uygulanır.

Gümrük Vergisi Nasıl Beyan Edilir?

  • Beyanname, BİLGE Sistemi üzerinden elektronik olarak yapılır.
  • Küçük paket ve kargolarda ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi) kullanılır.

📌 BİLGE Sistemi Hakkında Detaylı Bilgi (Ticaret Bakanlığı)

Gümrük Vergisi Sorgulama

Gümrük Vergisi Ödeme Yöntemleri

Gümrük vergisi, beyanname onaylandıktan sonra Gümrük Saymanlık Müdürlüğü veya kamu bankaları üzerinden ödenir.

Ödeme Yapılabilen Bankalar:

  • Ziraat Bankası
  • VakıfBank
  • Halkbank
  • Ziraat Katılım, Vakıf Katılım, Emlak Katılım

Sıkça Sorulan Sorular

1. Gümrük vergisini kim öder?
İthalatçı veya temsilcisi (gümrük müşaviri) öder.

2. Gümrük vergisine kargo ücreti dahil midir?
Evet, navlun ve sigorta CIF kıymete eklenir.

3. GTİP numarası nedir?
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu. Ürünlerin uluslararası sınıflandırma kodudur.

4. GTİP numarası nasıl bulunur?
GTİP Sorgulama (Ticaret Bakanlığı) üzerinden öğrenilebilir.

🔎 Sonuç:
Gümrük vergisi, ithalat ve ihracat sürecinin en kritik mali yükümlülüklerinden biridir. Yanlış hesaplama ve beyan, ek maliyetler ve cezalar doğurabilir. Bu nedenle güncel mevzuat ve oranlar için her zaman Ticaret Bakanlığı’nın resmi kaynaklarını takip etmenizi öneririz.

ℹ️ Bu içerik bilgilendirme amaçlı hazırlanmıştır.
Detaylı bilgi için e Finansal Bilişim web sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Yönetici